“Don’t translate me.” “Translate complete.”
Wij hebben onderzoek gedaan naar de mate waarin de Nederlandse ondertiteling van de oorspronkelijke Amerikaans-Engelse tekst van de film Big Hero 6, is aangepast op het gebied van humor. Big Hero 6, een Walt Disney animatie film, is een humoristische film met veel woordgrappen. Humor is en blijft een lastig onderwerp om te vertalen, gezien de grap vaak in de talige of culturele aspecten zitten. Om die reden leek het ons dan ook interessant om te onderzoeken hoe dit vertaalproces in zijn werking gaat bij de film Big Hero 6. De onderzoeksvraag luidt dan ook: In hoeverre is de Nederlandse ondertiteling van de oorspronkelijke Amerikaans-Engelse tekst aangepast, op het gebied van humor, in de film Big Hero 6?
Middels een contrastief hermeneutisch onderzoek wordt er in dit paper onderzoek gedaan naar verschillende fragmenten van de film Big Hero 6, die worden geanalyseerd middels het Extralinguistic Culture-bound Reference Model (ECR) van Pedersen (2005). Aan de hand van dit model, kunnen de fragmenten worden ingedeeld in verschillende vertalingsstrategieën. Ook worden de humoristische fragmenten ingedeeld in verschillende humoristische categorieën, gebaseerd op de categorieënvan Buijzen en Valkenburg (2004).
Uit de resultaten blijkt dat er in het vertaalproces van grappen meer rekening wordt gehouden met de target language (TL), namelijk twee keer zoveel dan met de source language (SL). Daarnaast wordt er voornamelijk gebruik gemaakt van substitution, het vervangen van een element uit de SL en deze vervangen met iets anders, en van direct translation, het letterlijk vertalen van de source text. Geconcludeerd kan worden dat er in het vertaalproces veel rekening wordt gehouden met de TL, het Nederlands.
Natuurlijk is deze analyse niet valide genoeg, gezien er maar 30 fragmenten uit de film zijn uitgekozen. Deze 30 fragmenten zijn geen boegbeeld voor de rest van de film. Daarnaast hebben wij zelf de humoristische fragmenten uitgekozen. Een native speaker had misschien meer grappen uit de film kunnen halen. Ook zijn er veel non-verbale aspecten van belang bij een grap, zoals prosodie, die moeilijk uit een geschreven tekst gehaald kunnen worden.
Al met al is het van belang dat in eerste instantie alle grappen uit de film worden geanalyseerd, voordat er een conclusie kan worden getrokken over Big Hero 6. Voor verder onderzoek is het van belang om eventueel meer vertalingsprocessen van Disney films te analyseren.
