Contrastief onderzoek naar beleefdheidsvormen in MasterChef
In het dagelijks leven komen vaak afwijzingen voor. De manier waarop iemand afgewezen wordt, kan per taal verschillen. Elke taal kan namelijk een specifieke taaluiting hebben om een afwijzing tot stand te laten komen. Soms wordt een afwijzing zo beleefd mogelijk gebracht, maar ook hier zit verschil in. In ons ons onderzoek hebben wij gekeken naar de beleefdheidsstrategieën van de juryleden van het televisieprogramma MasterChef. Van deze beleefdheidsstrategieën is sprake wanneer de kandidaten aan de hand van hun gerechten gejureerd worden. Doordat beleefdheidsstrategieën per land kunnen verschillen, onderzoeken wij de beleefdheidsstrategieën van de juryleden uit de Amerikaanse en Australische versie van MasterChef.
Om dit te kunnen analyseren hebben wij een analysemodel gemaakt aan de hand van twee artikelen uit de cursus cultuur, communicatie en diversiteit. Het eerste artikel is van Blum-Kulka, House & Kaspers (1987) waarin zij spraken over verontschuldigingstheorieën van de spreker ten opzichte van de hoorder. Deze verontschuldigingstheorieën hebben wij vervolgens ook toegepast op de juryleden. We hebben gekeken in hoeverre juryleden de afwijzingen proberen af te zwakken. Daarnaast hebben wij gekeken naar de beleefdheidsstrategieën die de juryleden in MasterChef hanteerden. Dit hebben wij gedaan aan de hand van het artikel van Levinson & Brown (1989).
Om te onderzoeken op wat voor manier de juryleden een kandidaat afwijzen hebben wij een vijftal fragmenten van beide versies van MasterChef getranscribeerd om zo een analyse te kunnen uitvoeren. We hebben alleen de uitspraken van de juryleden geanalyseerd, omdat dit alleen relevant was voor ons onderzoek.
Onze hoofdvraag luidde als volgt: ’Wat voor verschil is er te zien in de manier van afwijzen tussen Masterchef Australië en Masterchef United States’. Het blijkt dat er bij de Amerikaanse versie meer gebruik gemaakt wordt van een bald on record strategie. Dat houdt in dat er geen moeite wordt gedaan om beleefd te blijven en om de face threatening act te beperken. Daarnaast boden de Amerikaanse juryleden niet of nauwelijks hun excuses aan tegenover de kandidaten. Bij de Australische versie daarentegen werden er wel excuses aangeboden. Daarnaast werd er ook meer gebruik gemaakt van positive politeness, hierbij worden de wensen en belangen van de ontvanger gehandhaafd. Er wordt dus rekening gehouden met iemands positive face.
Emma van der Sloot en Demi van Balen